December staat voor velen van ons in het teken van feestdagen, samenzijn en gezelligheid. Voor veel dieren breekt er echter een spannende periode aan. In de aanloop naar oud en nieuw is er steeds vaker knallend vuurwerk te horen. Deze onverwachte, harde knallen kunnen jouw kat de stuipen op het lijf jagen. Wat kan jij als baasje doen? In samenwerking met diergedragsdeskundigen hebben wij de belangrijke informatie voor je op een rijtje gezet.
Waarom is mijn kat bang voor vuurwerk?
Angst is een emotie die katten helpt te overleven. Wanneer je ergens van schrikt of een situatie wantrouwt, is het handig om te vluchten. De kans op overleving is daardoor groter. Hoe vaker een dier zich angstig voelt, hoe onprettiger hij zich voelt. Het is dus verstandig om iets aan deze angst te doen.
Om angst te hertrainen is het belangrijk om inzicht te hebben in de oorzaken van een angstprobleem. Onderstaande oorzaken kunnen een rol spelen in de ontwikkeling van vuurwerkangst:
- Erfelijkheid: de ene kat is van nature sneller bang dan een andere kat.
- Beperkte socialisatie: als je kitten tijdens zijn socialisatie al went aan geluiden ontwikkelt hij minder snel vuurwerkangst. Heb je een kitten? Laat hem alvast wennen aan de vuurwerk geluiden voordat de angst ontstaat.
- Leerervaringen: schrikervaringen kunnen vuurwerkangst verergeren. Echter kan jouw kat na een slechte ervaring ook plotseling panisch reageren op harde geluiden. In dat geval spreken we van een traumatische ervaring.
- Medische oorzaken: katten die pijn ervaren of ziek zijn, zijn geluidsgevoeliger. Ook poezen die kittens hebben gekregen zijn gevoeliger voor prikkels (zoals geluiden) vanwege de hormoonhuishouding.
Hoe komt mijn kat van vuurwerkangst af?
Vuurwerkangst is een gedragsprobleem. Om jouw kat hier vanaf te helpen zal je hem moeten hertrainen. Ben je op zoek naar een oplossing op korte termijn? Die is er. Je kan dit gedrag tijdelijk onderdrukken met medicatie of andere ondersteunende middelen. Belangrijk om te weten: hiermee is het probleem nog niet opgelost. Om vuurwerkangst te verminderen zal je dus moeten hertrainen.
Vuurwerktraining
Ideaal is om te starten met trainen in bijvoorbeeld oktober of november, vóórdat het buiten begint te knallen. Heeft jouw kat een milde angst? Dan is het vaak niet nodig om angstverminderende middelen te gebruiken tijdens de training. Is jouw kat extreem angstig? Dan zijn deze middelen vaak wel noodzakelijk. Vraag naar meer informatie over deze medicatie bij jouw dierenarts. De mate waarin je angst kunt hertrainen, hangt af van de oorzaken van angst.
Diverse wetenschappelijke onderzoeken wijzen uit dat audiofragmenten met vuurwerkgeluiden een bruikbaar hulpmiddel zijn. Deze audiofragmenten vind je op een speciale CD of online op verschillende websites. Je start de geluidstraining met het blootstellen aan diverse geluiden. In eerste instantie zachtjes, je bouwt dit langzaam op. Het dier mag absoluut niet reageren, anders werkt het gewenningsproces niet. Heeft jouw kat het lage volume een paar keer gehoord? Dan mag het volume één stapje omhoog. Speel voor een succesvolle training verschillende geluiden af, op verschillende apparaten, in verschillende ruimtes.
Tip: geef jouw kat tijdens het afspelen van de vuurwerkgeluiden een leuke bezigheid. Je kan deze vorm van afleiding tijdens de jaarwisseling ook inzetten.
Het volgende onderdeel van de training is de decembermaand. In de aanloop naar oud en nieuw zal jouw kat steeds vaker in aanraking komen met knallen. Als er na de vorige training al enige gewenning is ontstaan met de knal-geluiden, kan je kat aanleren dat een knal een aankondiging is voor iets lekkers. Hoor je een knal? Geef jouw kat dan een lekkernij. Is er sprake van extreme angst? Vraag dan naar angstverlagende middelen bij jouw dierenarts.
De spannendste dagen van het jaar breken aan: 31 december en 1 januari. Het is niet zo dat jouw kat na vuurwerktraining dolgelukkig oud en nieuw doorkomt. Houd onderstaande tips daarom aan om terugval te voorkomen. Zeker wanneer jouw kat nog steeds (veel) spanning ervaart rondom het vuurwerk.
Tips om jouw kat te ondersteunen bij vuurwerkangst:
- Houd je kat binnen en doe het kattenluikje op oudejaarsdag dicht.
- Voorkom dat je kat ontsnapt tijdens het in- en uitlopen van het huis. Dit kan je doen door je kat op te sluiten in een ruimte met een voerbak en een kattenbak. Het is belangrijk dat je kat deze ruimte al kent en zich daar veilig voelt. Laat hem daar liever niet alleen.
- Sluit gordijnen om lichtflitsen tegen te houden. Zet het geluid van de radio of TV iets harder. Speel wel muziek af, geen vuurwerkgeluiden.
- Geef je kat iets lekkers tijdens de jaarwisseling zoals een goedgevulde snuffelmat. Zorg dat je dit al een paar keer hebt geoefend.
- Is jouw kat mensgericht? Laat hem dan niet alleen als hij angstig is.
- Steunen door bijvoorbeeld even te aaien of je kat bij je te laten liggen is prima. Negeer jouw kat niet. Het negeren van je onzekere dier vergroot de onzekerheid alleen nog maar meer.
- Wil jouw kat onder de kast of onder het bed liggen om te schuilen? Laat hem zijn gang gaan.
- Vraag je dierenarts naar de juiste middelen voor een angstige kat.
- Laat jouw kat niet alleen als hij kalmerende middelen heeft gehad.
- Hertrain jouw kat in het nieuwe jaar. Schakel eventueel hulp in van een deskundige.
- Gebruik een halsband voorzien van naam en telefoonnummer. Tip: check of jouw kat gechipt is en of de chip van jouw kat goed geregistreerd staat.
Schakel een gedragsdeskundige in
Ben je ten einde raad en heb je het gevoel dat je jouw angstige kat niet kan helpen? Schakel dan een gediplomeerd en ervaren gedragstherapeut in. Zij kunnen je begeleiden en een training op maat maken. De gedragstherapeut kan jou als baasje uitleggen wat de training van jouw kat precies inhoudt. Daarnaast kan hij of zij de uitvoering hiervan begeleiden.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de SPPD, Stichting Platform van Professionele Diergedragsdeskundigen en Tinley Gedragstherapie voor Dieren.
